Zorlayıcı bir yaşam olayı ile mücadele eden birine destek veriyorsanız yahut vermek istiyorsanız neyi nasıl yapacağınız konusunda kendinizi yetersiz hissetmeniz normaldir. Yara almış bir kalp ile karşılaştığınızda ona nasıl iyi gelebileceğinizi ve söylenecek doğru şeyin ne olduğunu bilemediğinizi, uygun kelimeler bulamadığınızı fark edebilirsiniz. 

“Yardım etmek isteriz ama kendimizi bunu nasıl yapacağımızı bilemez durumda bulabiliriz.”

Zorlayıcı bir yaşam olayı ile mücadele eden birine destek olabilmek için katı kurallar olmamakla birlikte işe yarar birkaç şey olduğunu söyleyebiliriz. 

  • Mevcut koşulları iyileştirmeye ya da birtakım çözümler bulmaya odaklandığınız zaman sadece orada bulunmanın ve acı çekene eşlik etmenin gücünü küçümseyebilirsiniz. Zor zamanlardan geçerken sadece ‘ne yapacağımızı’ duymaktan ziyade destek aldığımızı hissetmeyi tercih ederiz. 
  • Destek olduğunuz kişinin açılmasını istiyorsanız sadece evet ya da hayır cevabı alacağınız sorular sormamak yardımcı olabilir. Örneğin “İyi misin?” yerine “Ne düşünüyorsun?” gibi açık uçlu soruları deneyebilirsiniz. Sorularınıza aldığınız yanıtları ya da kendiliğinden paylaştığı ifadeleri dikkatle ve ilgiyle dinleyin.
  • Destek olmak, onun mücadelesine odaklanmak ve gündemde sıcak tutmak anlamına gelmez. Onu ve acısını yok saymadan konuyu değiştirmeyi denemekte sakınca yoktur. Destek olmayı denediğiniz kişinin kendi başınayken zihni başka bir şeye odaklanamayabilir ancak sizin eşlik ettiğiniz bir durumda odaklanabileceği başka alanların oluşması rahatlama sağlayabilir.
  • Kişisel merakınızı bir kenara bırakmanız bu süreçte oldukça önemlidir. Merakla soruları sıralamak yerine kişinin hızına ve ritmine eşlik etmeniz faydalı olacaktır. Bunu yaptığınız zaman yaşamındaki sorunların ortadan kalkmayacağı bir gerçektir. Ancak bu duruş; destek olduğunuz insana önemsendiğini ve daha az yalnız olduğunu hissettirir. Bu da iyileşme süreçlerine sağlayabileceğiniz önemli bir katkıdır.
  • İstenmedikçe yönlendirmeler ve tavsiyelerden uzak durun. Bu, bir şeyler teklif edemeyeceğiniz anlamına gelmez. Tavsiye vermek ile birlikte yapabileceğiniz bir şeyler teklif etmek arasında fark olduğunu unutmayın. 

“Geçenlerde bana anlattığın bir olay olmuştu. Yarım kalmıştı, onu konuşmak ister misin? Merak ettim.”

“Birlikte birkaç dakika yürümeye ne dersin? Parkta biraz temiz hava alıp etrafta neler olup bittiğine bakabiliriz.”

“Orada havanın soğuk olduğunu biliyorum. Benim için önemlisin. Lütfen kalın giyin, üşütme.”

“Kitap okumayı çok sevdiğini biliyorum. Sana seveceğini düşündüğüm bir kitabı gönderebilir miyim?”

“Eğer istersen bu konu hakkında konuşabiliriz. Eğer istemezsen başka şeylerden de bahsedebiliriz. Tek isteğim, bir şeyleri değiştiremesem de senin yanında olmak.”

Ona destek vermek istiyorsanız ve bunu nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız bunu onunla birlikte değelendirin. Söylediğiniz ya da yaptığınız bir şey ona iyi gelmiyorsa aksine kötü hissettiriyorsa bunu bilmek istediğinizi ve sizinle paylaşabileceğini söyleyin. Unutmayın ki yanında olmak istediğiniz insanın neye ihtiyacı olduğu hakkında bir fikri olabilir. Ona, kendisine nasıl destek olabileceğinizi sormak size iyi bir yol göstericidir. En temelde bu soru dahi, senin yanında olmak istiyorum mesajı verdiği için önemsendiğini hissettirebilir.

“Senin yanında olmak istiyorum. Bunu nasıl yapabilirim bana yardımcı olabilir misin?”

Zorlayıcı bir yaşam olayıyla baş etmeye çalışan birine destek olmanın sizin iyilik haliniz üzerinde yorucu etkileri olabilir. Bu etkiler mevcutken ona sağlıklı bir destek kaynağı olmanız sizin açınızdan oldukça zorlayıcıdır. Olabilecek en basit haliyle de olsa kendi iyilik halinize öncelik vermeniz kesinlikle şarttır. Uyku rutininiz, beslenmeniz, egzersiz ve sosyal ilişkilerinizi önemseyin. Kendinize küçük molalar verin. Sizin de destek alabileceğiniz güvendiğiniz biri, destek grupları yahut bir uzman olabilir. Birinin mücadelesine eşlik etmek sizin için de birtakım duyguları ve düşünceleri aktive hale getirecektir. Kendi duygularınız hakkında konuşacak güvenli ve besleyici kaynaklarınızın olması tükenmenizin önüne geçecektir.

Sınırlar koymakta sakınca yoktur. Bu sizi kötü biri, sorumsuz biri yahut duyarsız biri yapmaz. Zor bir süreçten geçen bir yakınınıza destek oluyor olmanız sizin hayatınızın ve ihtiyaçlarınızın önemsiz olduğu anlamına gelmez. 

Unutmayın; siz, size lazımsınız.

Destek olduğunuz kişinin güvenliği hakkında bir tehdit olması ihtimaline karşı basit ve net bir acil eylem planınızın olması önemlidir. İşlerin kötüleştiğini fark ettiğinizde herkesin güvenliği için sizin ve destek olduğunuz kişinin yapabileceği şeylere bilikte karar vererek yazabilirsiniz. Aramanız gerekebilecek numaralar olabilir; bütün bu numaraların da bulunduğu önceden konuşulmuş ve belki de yazılı bir planınızın olması sizin için bu süreci daha yönetilebilir kılabilir.

Unutmayın; destek olduğunuz kişi yoğun bir umutsuzluk, çaresizlik hissediyorsa ve bir çıkış yolu göremediğini ifade ediyorsa, kişinin güvenliğinden endişe ediyorsanız mutlaka bir profesyonel destek almanız gerekmektedir.

Ve son olarak: İyileşmeleri ya da toparlanmaları konusunda kendi beklentilerinizi bir kenara bırakın. İyileşme, hiçbir zaman kolaylıkla ve bir çırpıda gerçekleşmez. İyi ve kötü günler olacaktır. Sorumluluğunu aldığınız şey; onu iyileştirmek değil, bu inişli çıkışlı süreçte ona eşlik edecek bir sevdiği olmak.