Müzik dinlemek eğlenceli olabilir, ancak sizi daha sağlıklı hale getirebilir mi? Müzik bir zevk ve memnuniyet kaynağı olabilir, ancak araştırmalar ayrıca birçok farklı psikolojik faydası olduğunu da göstermiştir. Müziğin faydaları neler bir bakalım. Müziğin düşüncelerinizi, duygularınızı ve davranışlarınızı etkileyebileceği düşüncesi, muhtemelen bir sürpriz gibi gelmeyecektir kulağa. En sevdiğiniz, tempolu rock eserini dinlerken havalara uçuyor ya da şahane bir canlı performans eşliğinde gözyaşlarını tutamıyorsanız, müziğin gücünü kolayca anlarsınız.
Müziğin psikolojik etkileri, tahmin edebileceğinizden çok daha güçlü ve geniş kapsamlı olabilir. Müzik terapisi, bazen duygusal sağlığı desteklemek, hastaların stresle başa çıkmasına yardımcı olmak ve psikolojik iyileşmeyi desteklemek için kullanılan bir girişimdir. Hatta bazı durumlar, müzikteki zevkinizin kişiliğinizin farklı yönlerini kavramasını sağlayabilir.
Müzik zihni rahatlatabilir, vücuda enerji verebilir ve hatta insanların acıyı daha iyi yönetmesine yardımcı olabilir. Peki müzik başka ne gibi faydalar sağlayabilir?
1- Müzik, Bilişsel Performansınızı Geliştirebilir
Araştırmalar, fonda çalan müziğin, başka bir aktiviteye odaklanan bireylerde bilişsel görevler üzerindeki performansı geliştirebileceğini ileri sürmektedir. Spesifik olarak bir çalışma, ‘iyimser’ müziğin, beyindeki işlem hızında gelişmelere yol açtığını bulmuştur.
Çalışırken zihinsel performansınızda bir artış arıyorsanız, arka planda müzik çalmasını ihmal etmeyin. Karmaşık şarkı sözleri barındıran eserler yerine enstrümantal parçaları seçin
2- Müzik Stresi Azaltabilir
Müziğin stresi azaltmaya veya yönetmeye yardımcı olabileceği uzun zamandır biliniyor. Zihni rahatlatmak ve için ortaya çıkarılan meditatif müzik merkezli kır evi endüstrisini düşünün. Neyse ki bu, araştırmalar tarafından desteklenen bir trend. Müzik dinlemek stresle baş etmenin etkili bir yolu olabilir.
Yapılan bir çalışmada, katılımcılar, strese maruz kalmadan önce üç koşuldan oluşan bir psikososyal stres testinden geçtiler. Bazı katılımcılar dinlendirici müzik dinlediler, diğerleri dalga sesi dinlediler ve geri kalanlar işitsel uyarım almadılar.
Sonuçlar müzik dinlemenin insan stresine, özellikle de otonom sinir sistemine etki ettiğini ortaya koydu. Müzik dinleyenler, yaşanan bir stresin ardından daha hızlı iyileşme eğilimindeydi.
3- Müzik, Beslenme Alışkanlıklarınızı Değiştirebilir
Müziğin en şaşırtıcı psikolojik faydalarından biri, yararlı bir kilo verme aracı olabileceğidir. Kilo vermeye çalışıyorsanız, hafif müzik dinlemek ve ışıkları kısmak, hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olabilir.
Bir araştırmaya göre, hafif müzik çalınan ve düşük aydınlatılmış restoranlarda yemek yiyen insanlar, diğer restoranlarda yediklerinden yüzde 18 daha az yiyecek tüketiyorlar. Araştırmacılar, müziğin ve aydınlatmanın daha rahat bir ortam oluşturmasına yardımcı olduğunu ileri sürüyorlar. Katılımcılar daha rahat hissettiklerinden, yiyeceklerini daha yavaş tüketmiş ve daha kısa sürede doymuş olduklarını düşünmüş olmalılar.
Akşam yemeği yerken, evde hafif müzik çalarak bunu uygulamaya koyabilirsiniz. Rahatlatıcı bir ortam yaratarak, yavaş yavaş yemek yiyebilir ve bu nedenle daha doymuş hissedebilirsiniz.
4- Müzik, Hafızanızı Güçlendirebilir
Öğrencilerin çoğu, ders çalışırken müzik dinlemekten keyif alıyor. Peki bu harika bir fikir mi? Bazıları en sevdikleri müziği dinledikçe hafızalarını geliştirirken, diğerleri de müziğin hoş bir dikkat aracı olduğunu düşünüyor.
Araştırmalar, müziğin yardımcı olabileceği fikrini destekliyor ancak müzik türü, dinleyicinin bu müzikten keyif alması ve hatta dinleyicinin ne kadar iyi eğitim almış olması gibi çeşitli faktörlere bağlı.
Bir araştırma, öğrencilerin hafif müzik dinlediklerinde, öğrenme testlerinde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduklarını, muhtemelen bu tür müziklerin daha az dikkat dağıtıcı olduğunu ortaya koyuyor.
Öte yandan, öğrenciler pozitif müzik dinlerken daha iyi öğreniyorlar çünkü bu şarkılar bellek oluşumuna müdahale etmeden, daha olumlu duyguların ortaya çıkmasını sağlıyor.
Bir başka çalışma ise, yeni bir dil öğrenen katılımcıların, uygun müzik türü eşliğinde yeni kelimeleri ve sözcük öbeklerini daha kolay öğrendiklerini, bilgi ve yeteneklerinde gelişim olduğunu ortaya koyuyor.
Müzik, hafızada pozitif bir etkiye sahip olsa da, sonuçlar kişiye bağlı olarak değişebilir.
5- Müzik, Acılarınızla Başa Çıkmanıza Yardımcı Olur
Araştırmalar, müziğin, acı ve ağrı yönetiminde çok yardımcı olabileceğini göstermiştir. Fibromiyalji hastaları üzerinde yapılan bir çalışmada, günde sadece bir saat boyunca müzik dinleyenlerin, başka bir kontrol grubundakilere oranla, ağrıda belirgin bir azalma yaşadıklarını gözler önüne serdi.
Çalışmada, fibromiyalji hastaları dört hafta boyunca günde bir kez müzik dinleyen bir deney grubuna ya da tedavi almayan bir kontrol grubuna verildi. Dört haftalık dönem sonunda, her gün müzik dinleyenler, ağrı ve depresyon oluşumlarında önemli düşüşler yaşadılar. Bu tür sonuçlar, müzik terapisinin kronik ağrı tedavisinde önemli bir araç olabileceğini düşündürmektedir.
Müziğin ağrı yönetimi üzerindeki etkileri üzerine yapılan bir başka araştırma, müziği dinlemeden önce, ameliyat sırasında veya sonrasında dinleyenlerin müzik dinlemeyenlere göre daha az acı ve kaygı yaşadıklarını ortaya koymuştur. Araştırmacılar, operasyon öncesi müzik dinlemenin daha iyi sonuçlara yol açtığını belirtmişlerdir.
6- Müzik, Daha İyi Bir Uykuya Kapı Açar
Uykusuzluk tüm yaş gruplarından insanları etkileyen ciddi bir sorundur. Bu problemin yanı sıra diğer yaygın uyku bozukluklarının tedavisi için birçok yaklaşım olmasına rağmen, araştırmalar, klasik müzik dinlemenin güvenli ve etkili bir çözüm olabileceğini göstermiştir.
Üniversite öğrencilerine yönelik bir çalışmada, katılımcıların bir kısmı klasik müzik, bir kısmı sesli kitap dinlerken diğer katılımcılar hiçbir şey dinlemediler. Bir grup 45 dakikalık rahatlatıcı klasik müzik dinlerken, başka bir grup üç hafta boyunca yatmadan önce bir sesli kitap dinledi.
Araştırmacılar, müdahalenin öncesinde ve sonrasında uyku kalitesini değerlendirdiler ve müzik dinleyen katılımcıların, sesli kitap dinlemiş ya da müdahale almayanlara göre daha iyi uyku kalitesine sahip olduğunu gördüler. Müzik, uyku problemleri için etkili bir tedavi olduğundan, uykusuzluğu tedavi etmek için kolay ve güvenli bir strateji olarak kullanılabilir.
7- Müzik, Motivasyonu Güçlendirir
Müzik dinlerken egzersiz yapmayı daha kolay bulmanın iyi bir nedeni var. Araştırmacılar hızlı tempolu müziğin dinlenmesinin insanları daha fazla çalışmaya teşvik ettiğini keşfettiler.
Bu etkinin araştırılması için tasarlanan bir çalışma, 12 sağlıklı erkek katılımcı üzerinde uygulandı. Çalışmada katılımcılar, altı şarkıdan oluşan bir çalma listesi eşliğinde 25 dakika boyunca bisiklet çalışması yaptılar.
Çalan şarkılara göre görüldü ki, tempo, çalışma hızını %10 oranında artırdı veya tam tersi düşürdü.
Müziğin temposunu değiştirmek, mesafe tekrarı, kalp hızı ve müziğin verdiği duygu gibi faktörler üzerinde ne gibi etki yaratıyor? Araştırmacılar, tempoyu yükseltmenin, pedal çevirme hızı ve uygulanan güç açısından daha yüksek performansa yol açtığını keşfettiler. Tersine, müziğin temposunu yavaşlatmak, tüm bu verilerin azalmasına yol açtı.
İlginç bir şekilde katılımcılar, müziğin temposunun artmasıyla birlikte hem kendi tempolarını da yükseltiyor, hem de müzikten daha fazla keyif alıyorlardı.
Dolayısıyla, bir egzersiz rutinine bağlı kalmaya çalışıyorsanız, motivasyonunuzu ve egzersiz programınızdan keyif almanızı sağlayacak yüksek tempolu melodilerle dolu bir oynatma listesi yüklemeyi düşünün.
8- Müzik, Moralinizi Yükseltir
Müziğin bilim destekli yararlarından bir diğeri, sizi mutlu edebilmesi. İnsanların müzik dinlemelerinin nedenleri üzerine yapılan bir incelemede, araştırmacılar müziklerin uyarılma ve duygu durumlarıyla ilgili önemli bir rol oynadığını keşfettiler. Katılımcılar, müzikle birlikte daha iyi ruh hallerine sahip oldular.
Bir başka çalışmada, pozitif müzik dinleyerek kasıtlı olarak ruh halini iyileştirmeye çalışmanın iki hafta içinde etkisi olabileceği ortaya çıktı. Katılımcılara her gün, iki hafta boyunca pozitif müzik dinleyerek kendi ruh hallerini geliştirmeye teşebbüs etmeleri istendi. Katılımcıların daha sonra kendi mutluluk seviyelerini tanımlamaları istendiğinde, iki haftalık sürecin ardından tamamı tahminlerinin üzerinde mutlulardı.
9- Müzik, Depresyon Belirtilerini Azaltabilir
Araştırmacılar, müzik terapisinin depresyon dahil olmak üzere çeşitli bozukluklar için güvenli ve etkili bir tedavi olabileceğini bulmuşlardır. Dünya Psikiyatri Dergisi’nde yer alan bir çalışma, bunama, inme ve Parkinson hastalığı gibi nörolojik durumlardan muzdarip hastalarda, depresyon ve anksiyetenin azalmasında önemli rol oynadığını göstermiştir.
Bir çalışma, müziğin ruh hali üzerinde kesinlikle bir etkisi olsa da, müzik türünün de önemli olduğunu bulmuştur. Araştırmacılar, klasik müziğin en büyük duygu durum artırıcı yararlarını sunduğunu, heavy metal ve tekno müziğin ise etkisiz ve hatta zararlı olduğunu buldular.
10- Müzik, Dayanıklılığı ve Performansı Artırır
Müziğin bir başka önemli psikolojik yararı, performansı artırmasıdır. İnsanlar yürürken ve koşarken tercih ettikleri bir adım sıklığına sahip olurken, bilim adamları, hızlı tempolu şarkıların insanları hızlandırmaya teşvik edebileceklerini keşfettiler. Koşucular yalnızca daha hızlı koşmakla kalmıyor, ayrıca daha fazla dayanıklılık göstermek için motive oluyorlar.
Brunel Üniversitesi’nden araştırmacı Costas Karageorghis’e göre, antrenman müziği için ideal tempo dakikada 125 ve 140 arasında bir yerde. Araştırmalar vücut hareketlerini müzikle senkronize etmenin daha iyi bir performansa ve daha fazla dayanıklılığa yol açabileceğini bulsa da, düşük ve orta yoğunluklu egzersizlerde etki en belirgin olma eğilimindedir. Diğer bir deyişle, ortalama bir kişinin, müzik dinlemenin ödüllerini profesyonel bir sporcudan daha fazla kazanması daha olasıdır.
Sonuç
Müzik, ilham gücüne sahiptir ve aynı zamanda sağlığınızı, refahınızı artırabilecek güçlü psikolojik etkileri vardır. Müziği yalnızca eğlence aracı olarak düşünmek yerine, günlük yaşamınıza müzik katmanın bazı zihinsel faydalarını düşünün. Sonuç olarak daha motive, mutlu ve rahat hissettiğinizi göreceksiniz.
