Hepimiz ara sıra melankoli hissederiz. Bir ayrılık yaşadığımızda, biriyle tartıştığımızda, işimizden ayrıldığımızda kendimizi mutsuz ve çaresiz hissedebiliriz. Bu tür durumlar ve insan olarak bu duyguları yaşamamız olağandır. Fakat bu duygular ısrar ederse ve günlük hayatı etkilemeye başlarsa artık normal olmaktan çıkar. Peki melankoli nedir? Melankoli eski çağlardan beri bilinen bir kavramdır. Bu kavram uğruna yazılan şarkılar da vardır. Çünkü daha çok aşk ile bağdaştırılmıştır. Fakat melankoli, üzerinde durulması gereken bir duygudurum bozukluğudur. Majör depresyon bozukluğunun bir alt tipi olan melankolik depresyon olarak karşımıza çıkar. Peki melankolik depresyon nedir? Diğer depresyon türlerden farkı nedir? Tedavi edilebilir mi? Bunlara birlikte bakacağız.
Melankolik Depresyon Nedir?
Depresyon farklı türlerde karşımıza çıkar; bu farklılıklar belirtilere ve şiddete göre değişiklik gösterir. Ruh sağlığı çalışanları kişinin hangi depresyon türünde olduğunu anlamak için kişinin belirtilerine bakar. Kişi kendisini etkileyecek; iş kaybı, ölüm, ayrılık durumlarla karşılaştığında bazı belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Bu durum herkeste aynı şekilde yaşanacak diye bir kural yoktur. Bazı kişiler bu tür durumlarla baş edebilirler. Fakat baş edemedikleri durumlarda günlük hayatları etkilenmeye başlar. Kişi hayata dair tüm ilgisini kaybeder. Melankolik depresyon, bu ruh halinin uzun süreli devam etmesi ve ağırlaşmaya başlamasıyla birlikte kendisini gösterir.
Melankoli sözcüğü iç sıkıntısı, kasvet, kara gibi ifadelerle belirtilir. Melankolik ise bu durumda olan, ruh hali umutsuz kişiler için kullanılır. Melankolik depresyon, majör depresif bozukluğun (MDB) bir alt tipidir. Bu kişiler hiçbir şeyden zevk almazlar, hayata dair ilgilerini kaybederler. Herkesle iletişimi keserler, konuşmak görüşmek istemezler. Belirtilerin uzun sürmesi ve tedavi edilmemesiyle kişiyi intihara kadar sürükleyebilen bir depresyon türüdür.
Melankolik Depresyon Belirtileri Nedir?
Bir hastaya melankolik depresyon denilebilmesi için aşağıdaki belirtileri göstermesi gerekir:
- Uzun süren keder ve umutsuzluk duyguları
- Önceden zevk aldığınız şeylere karşı ilgisizlik
- Uyku düzeninde bozulmaların yaşanması
- Dikkat eksikliği
- Beslenmede değişiklikler, yemeğe karşı isteksiz olma
- Suçluluk duygusu
- Karar vermede zorluk
- Yoğun sinirlilik hali
- İntihar düşüncesi
Melankolik Depresyonun Diğer Depresyonlardan Farkı Nedir?
Melankolik depresyon diğer depresyon türlerine benzerdir; fakat daha şiddetli ve daha ağır şeklinde gözükür. Genel olarak bakıldığında depresyonun belirtileri duygusal, fiziksel, bilişsel ve güdüsel olarak ortaya çıkar. Depresyon belirtileri arttıkça türü de farklılaşır. Tüm belirtilerini göstermesi beklenmez tabi ama günlük hayatı etkileyecek belirtilerin olması önemlidir. Belirtiler ne kadar artarsa depresyon o kadar ağırlaşır.
Melankolik depresyonda en yaygın belirtiler üzüntü ve kederdir. Kişi hep mutsuz, kederli ve umutsuzdur. Bununla birlikte hep ağlarlar, kendilerini çaresiz hissederler. Melankolik depresyonda kişilerin öz değerleri ve öz saygıları düşüktür. Bazı şeyleri unuturlar ve hatırlamakta zorluk çekerler. Neşe, mutluluk gibi kavramlar hayatlarında yoktur. Hayattan zevk alamazlar; her şey anlamsız gelir. Beslenmede sorunlar ortaya çıkmaya başlar, uyku problemleri de meydana gelir. Diğer depresyon türlerinden farklı olarak melankolik depresyonda belirtiler kendisini daha çok sabah gösterir. Kişi yataktan kalkmakta zorlanır. Melankolik depresyondaki kişi bu belirtilerden ötürü tedavi edilmezse intiharı da düşünebilir. En yoğun ve ağır depresyon türlerinden biridir.
Melankolik Depresyon Nasıl Tedavi Edilir?
Ağır bir depresyon türü olduğu için kısa vadede çözülmesi olanaksızdır. Tedavi için uzun bir sürece ihtiyaç duyulur. Mutlaka ilaç tedavisi ile birlikte psikoterapi alınması gerekir. Psikoterapide çalışılacak şey kişinin hayatında yapacağı değişikliktir. Kişiyi kederli ve mutsuz ruh halinden çıkaracak, zevk alacağı şeyleri katarak olumlu yönde değişmesini sağlamak en önemli tedavi planlarından biridir. Sosyal destek bu süreçte çok önemli olduğu için yakın arkadaşları veya ailesi ile bol bol vakit geçirmesi önerilir. Sağlıklı beslenme tarzı ile spor sağlanır. Uyku düzenini sağlamak bir diğer önemli konudur. Bu tür yardımcı olabilecek değişiklikler ve ilaç tedavisi ile melankoli depresyonu ortadan kaldırmak mümkündür. Elbette bunları yapmak kolay değil; fakat imkansız da değildir. Unutmayın tedavisi olmayan bir rahatsızlık değildir. Kendinizi bahsettiğim belirtiler içerisinde uzun zamandır görüyorsanız mutlaka uzman bir psikoloğa ve psikiyatriste başvurun.
Kaynakça
Türkçapar, M. H. (2004). “Melankolili Depresyon”, Klinik Psikiyatri Dergisi, 2004, Ek 1, s.20-31.
