Yakınlık kurma, tüm insanlarda uzun yıllardan beri bulunan ve genlerimize işlemiş bir ihtiyaçtır. Psikoloji alanının önde gelen isimlerinden John Bowlby, başkalarıyla bağ kuran insanların hayatta kalma olasılıklarının daha yüksek olduğunu savunmaktaydı. Tarih öncesi dönemlerde kendileriyle ilgilenecek birilerine sahip olanlar, av olmaktan kaçınabiliyorlardı. O zamanlardan bugüne beynimiz partnerimizin fiziksel ve psikolojik desteğine ihtiyaç duyacak şekilde evrilmiştir. Aynı zamanda yakın ilişkide olan taraflar birbirlerinin fiziksel ve psikolojik sağlıklarını etkiler. Yapılan araştırmalarda kişiler partnerleriyle temasta olduklarında stres anlarında devreye giren hipotalamusun hareketi düşmektedir. Partnerin fiziksel varlığı, ulaşılabilir olması ve güven vermesi stresi azaltan önemli etmenlerdir. Partner güven vermediğinde güveni sağlayana kadar denemeye devam edilmektedir.
Güven, her tür ilişki için temel bir kavramdır. Güvenin yüksek olduğu romantik ilişkiler daha sağlıklı ve yapıcı şekilde ilerler. İlişkide güven sorunu oluştuğunda zihni sürekli meşgul eden olumsuz düşünce, davranışlar ve onlara eşlik eden; öfke, üzüntü, kıskançlık ve endişe gibi duygular ortaya çıkabilir.
İlişkideki Güven Sorununun Nedenleri
- Kişilerin Çeşitli Sebeplerle Yalana Başvurması: Partneri kaybetmemek için yalan söylemek sebeplerden biri olabilir. Açık ve doğrudan iletişim eksikliği ilişkideki güveni olumsuz yönde etkiler.
- Aldatılma: Geçmiş ilişki deneyimleri sonraki beraberliklerle ilgili algımızı oldukça etkiler. Önceki ilişkisinde aldatılmış birinin güven sorunu yaşaması daha muhtemeldir.
- Olumsuz Çocukluk Deneyimleri: Çocukluk ve gençlik döneminde ihtiyaç duyulan sevgi, ilgi ve şefkat bakım verenler tarafından yeterince karşılanmazsa ya da bu dönemde travmatik deneyimler mevcutsa dünyaya ve insanlara karşı olumsuz bakış açısı gelişebilir. Bu da yetişkinlik yaşamındaki ilişkilere yansır.
- Öz Güven Sorunları: Kişilerin kendilerine yönelik algıları olumsuzsa partnere güvenme konusunda daha fazla sorun yaşayabilirler. Terk edilme ve partner tarafından kabul görmeme korkusu tetiklenebilir.
- Partnerin İlgisizliği: Yakınlığın bir ihtiyaç olduğundan en başta söz etmiştik. Bu ve diğer ilişki ihtiyaçlarının karşılanmaması, partnerin tutarsız davranışları güven sorunlarına sebep olabilir.
İlişkide Görülen Güven Problemi Belirtileri Nelerdir?
Romantik ilişkilerde güven sorunu olduğunu gösteren çeşitli belirtiler vardır.
Pistanthrophobia (Güvenme Fobisi): Özetle insanlara güvenme korkusudur. Geçmişte yaşanan olumsuz deneyimler sonucunda başkalarına güvenme konusunda sorun yaşarlar. Gerçek bir tehdit olmasa da tetikleyici kişi ya da durumlardan endişe duyup kaçınabilirler.
Kıskançlık: Güven sorunuyla birlikte ortaya çıkan ilk duygulardan biridir. Partneri sürekli sorgulama, kontrol etme, yönlendirme şeklinde kendini gösterir. Davranışsal kısıtlama isteği ortaya çıkabilir. Partnerin etrafındaki herkes tehdit olarak algılanabilir.
Hatalara Odaklanma: İyi olana inancın düşük olması ve sürekli hatalara odaklanmak belirtilerden biridir. Bu hatalar büyük meseleler haline getirildiğinde ilişkinin sağlıklı zeminde ilerlemesi zorlaşır. Her şeyin kötü gideceğini düşünmek ilişkiye ve partnere karşı bir şüphe oluşturabilir, bu da güven sorunu oluşmasına sebep olur.
Öz güven Eksikliği: İçsel belirtilerden biridir. Böyle bir durumda diğer partner ne kadar uğraşsa da öz güven eksikliği olan kişiyi ikna edemez. Böyle biriyle ilişkiye sahip olmak zorlayıcı bir deneyim olabilir.
İlişkide Güven Sorunu Olduğu Nasıl Anlaşılır?
İlişkinizde yolunda gitmeyen bazı durumlar olduğunu düşünüyor; ancak tanımlayamıyor olabilirsiniz. Deneyimlediğiniz durumun güven sorunu olup olmadığını anlamanız için gözlemleyebileceğiniz bazı davranış kalıpları vardır. Bunlar:
- Partnerin özel eşyalarını kurcalamak, açığını aramak.
- Partner tarafından iyiliğinin gözetilmediğini düşünmek.
- Aşırı korumacı hissetmek.
- Bağlanma konusunda zorluk yaşamak.
- Tepkisel davranmak.
- Suçlayıcı ve eleştirel olmaya meyilli olmak.
- İlişki içinde yalnız hissetmek.
- Ortada bir sorun yokken dahi terk edileceğinden şüphe etmek.
- Güven vermeyen kişilerle ilişki başlatmak.
Sizde ya da partnerinizde yukarıdaki davranışların çoğu varsa ilişkinizde güven sorunu yaşıyor olmanız muhtemeldir.
İlişkide Güven Sorunu Nasıl Aşılır?
Romantik ilişkilerde güven sorunu yaşıyorsanız, bunun aşılabilecek bir durum olduğunu bilmelisiniz. Neler yapabileceğinize dair maddeleri bu başlık altında bulabilirsiniz.
Açık ve Net İletişim: Tüm ilişkilerde olduğu gibi sağlıklı romantik ilişkilerin de anahtarı açık iletişimdir. Çeşitli nedenlerle saklanan ya da çarpıtılıp anlatılan gerçekler uzun vadede güven sorunlarına yol açabilir. Bir sorunun üstesinden birlikte gelmek partnerlerin bağını güçlendirir. İlişkideki kırılma anları, daha sağlam devam etmenize yol açabilir. Daha açık bir iletişime ihtiyacınız olursa bunu talep etmek de sağlıklı bir yoldur. “Ne olursa partnerime güvenebilirim?” sorusu ihtiyaçlarınızı belirlemek için bir başlangıç olabilir. Partnerin sınırına girilmediği sürece ihtiyaçlarınızı talep edebilirsiniz.
Empati: Eğer güvensizliğe sahip olan tarafsanız partnerinize karşı davranışlarınızı düşünüp onun yerinde olsaydınız nasıl hissedeceğinizi keşfetmeye çalışın. Bu hisler üzerine konuşmak da ilişkiye iyi gelecektir.
Sınır Koymak: Bazı durumlarda güven sorunu kişinin kendisiyle ilgilidir. Bu nedenle telefonun karıştırılması, özel eşyaların kurcalanması, sürekli kontrol etme davranışı bu güvensizliği engellemez. Bu gibi durumlarda partnerinizin sınırları olduğunu ve size “hayır” diyebileceğini unutmamalısınız. Sınırlar sağlıklı ilişkilerde var olan ve ilişkiyi güçlendiren noktalardır.
Kendinizi Keşfetmek: Öz güven probleminiz ya da güven sorunlarınız varsa bunların neden kaynaklandığını keşfetme
İlişkide Güven Sorunu Belirtileri ve Çözümü
Yakınlık kurma, tüm insanlarda uzun yıllardan beri bulunan ve genlerimize işlemiş bir ihtiyaçtır. Psikoloji alanının önde gelen isimlerinden John Bowlby, başkalarıyla bağ kuran insanların hayatta kalma olasılıklarının daha yüksek olduğunu savunmaktaydı. Tarih öncesi dönemlerde kendileriyle ilgilenecek birilerine sahip olanlar, av olmaktan kaçınabiliyorlardı. O zamanlardan bugüne beynimiz partnerimizin fiziksel ve psikolojik desteğine ihtiyaç duyacak şekilde evrilmiştir. Aynı zamanda yakın ilişkide olan taraflar birbirlerinin fiziksel ve psikolojik sağlıklarını etkiler. Yapılan araştırmalarda kişiler partnerleriyle temasta olduklarında stres anlarında devreye giren hipotalamusun hareketi düşmektedir. Partnerin fiziksel varlığı, ulaşılabilir olması ve güven vermesi stresi azaltan önemli etmenlerdir. Partner güven vermediğinde güveni sağlayana kadar denemeye devam edilmektedir.
Güven, her tür ilişki için temel bir kavramdır. Güvenin yüksek olduğu romantik ilişkiler daha sağlıklı ve yapıcı şekilde ilerler. İlişkide güven sorunu oluştuğunda zihni sürekli meşgul eden olumsuz düşünce, davranışlar ve onlara eşlik eden; öfke, üzüntü, kıskançlık ve endişe gibi duygular ortaya çıkabilir.
İlişkideki Güven Sorununun Nedenleri
- Kişilerin Çeşitli Sebeplerle Yalana Başvurması: Partneri kaybetmemek için yalan söylemek sebeplerden biri olabilir. Açık ve doğrudan iletişim eksikliği ilişkideki güveni olumsuz yönde etkiler.
- Aldatılma: Geçmiş ilişki deneyimleri sonraki beraberliklerle ilgili algımızı oldukça etkiler. Önceki ilişkisinde aldatılmış birinin güven sorunu yaşaması daha muhtemeldir.
- Olumsuz Çocukluk Deneyimleri: Çocukluk ve gençlik döneminde ihtiyaç duyulan sevgi, ilgi ve şefkat bakım verenler tarafından yeterince karşılanmazsa ya da bu dönemde travmatik deneyimler mevcutsa dünyaya ve insanlara karşı olumsuz bakış açısı gelişebilir. Bu da yetişkinlik yaşamındaki ilişkilere yansır.
- Öz Güven Sorunları: Kişilerin kendilerine yönelik algıları olumsuzsa partnere güvenme konusunda daha fazla sorun yaşayabilirler. Terk edilme ve partner tarafından kabul görmeme korkusu tetiklenebilir.
- Partnerin İlgisizliği: Yakınlığın bir ihtiyaç olduğundan en başta söz etmiştik. Bu ve diğer ilişki ihtiyaçlarının karşılanmaması, partnerin tutarsız davranışları güven sorunlarına sebep olabilir.
İlişkide Görülen Güven Problemi Belirtileri Nelerdir?
Romantik ilişkilerde güven sorunu olduğunu gösteren çeşitli belirtiler vardır.
Pistanthrophobia (Güvenme Fobisi): Özetle insanlara güvenme korkusudur. Geçmişte yaşanan olumsuz deneyimler sonucunda başkalarına güvenme konusunda sorun yaşarlar. Gerçek bir tehdit olmasa da tetikleyici kişi ya da durumlardan endişe duyup kaçınabilirler.
Kıskançlık: Güven sorunuyla birlikte ortaya çıkan ilk duygulardan biridir. Partneri sürekli sorgulama, kontrol etme, yönlendirme şeklinde kendini gösterir. Davranışsal kısıtlama isteği ortaya çıkabilir. Partnerin etrafındaki herkes tehdit olarak algılanabilir.
Hatalara Odaklanma: İyi olana inancın düşük olması ve sürekli hatalara odaklanmak belirtilerden biridir. Bu hatalar büyük meseleler haline getirildiğinde ilişkinin sağlıklı zeminde ilerlemesi zorlaşır. Her şeyin kötü gideceğini düşünmek ilişkiye ve partnere karşı bir şüphe oluşturabilir, bu da güven sorunu oluşmasına sebep olur.
Öz güven Eksikliği: İçsel belirtilerden biridir. Böyle bir durumda diğer partner ne kadar uğraşsa da öz güven eksikliği olan kişiyi ikna edemez. Böyle biriyle ilişkiye sahip olmak zorlayıcı bir deneyim olabilir.
İlişkide Güven Sorunu Olduğu Nasıl Anlaşılır?
İlişkinizde yolunda gitmeyen bazı durumlar olduğunu düşünüyor; ancak tanımlayamıyor olabilirsiniz. Deneyimlediğiniz durumun güven sorunu olup olmadığını anlamanız için gözlemleyebileceğiniz bazı davranış kalıpları vardır. Bunlar:
- Partnerin özel eşyalarını kurcalamak, açığını aramak.
- Partner tarafından iyiliğinin gözetilmediğini düşünmek.
- Aşırı korumacı hissetmek.
- Bağlanma konusunda zorluk yaşamak.
- Tepkisel davranmak.
- Suçlayıcı ve eleştirel olmaya meyilli olmak.
- İlişki içinde yalnız hissetmek.
- Ortada bir sorun yokken dahi terk edileceğinden şüphe etmek.
- Güven vermeyen kişilerle ilişki başlatmak.
Sizde ya da partnerinizde yukarıdaki davranışların çoğu varsa ilişkinizde güven sorunu yaşıyor olmanız muhtemeldir.
İlişkide Güven Sorunu Nasıl Aşılır?
Romantik ilişkilerde güven sorunu yaşıyorsanız, bunun aşılabilecek bir durum olduğunu bilmelisiniz. Neler yapabileceğinize dair maddeleri bu başlık altında bulabilirsiniz.
Açık ve Net İletişim: Tüm ilişkilerde olduğu gibi sağlıklı romantik ilişkilerin de anahtarı açık iletişimdir. Çeşitli nedenlerle saklanan ya da çarpıtılıp anlatılan gerçekler uzun vadede güven sorunlarına yol açabilir. Bir sorunun üstesinden birlikte gelmek partnerlerin bağını güçlendirir. İlişkideki kırılma anları, daha sağlam devam etmenize yol açabilir. Daha açık bir iletişime ihtiyacınız olursa bunu talep etmek de sağlıklı bir yoldur. “Ne olursa partnerime güvenebilirim?” sorusu ihtiyaçlarınızı belirlemek için bir başlangıç olabilir. Partnerin sınırına girilmediği sürece ihtiyaçlarınızı talep edebilirsiniz.
Empati: Eğer güvensizliğe sahip olan tarafsanız partnerinize karşı davranışlarınızı düşünüp onun yerinde olsaydınız nasıl hissedeceğinizi keşfetmeye çalışın. Bu hisler üzerine konuşmak da ilişkiye iyi gelecektir.
Sınır Koymak: Bazı durumlarda güven sorunu kişinin kendisiyle ilgilidir. Bu nedenle telefonun karıştırılması, özel eşyaların kurcalanması, sürekli kontrol etme davranışı bu güvensizliği engellemez. Bu gibi durumlarda partnerinizin sınırları olduğunu ve size “hayır” diyebileceğini unutmamalısınız. Sınırlar sağlıklı ilişkilerde var olan ve ilişkiyi güçlendiren noktalardır.
Kendinizi Keşfetmek: Öz güven probleminiz ya da güven sorunlarınız varsa bunların neden kaynaklandığını keşfetmek önemlidir. Böylece daha sağlıklı bir ilişkiye sahip olmak için gerekeni yapabilirsiniz. Keşif süreci kolay olmayabilir. Sizi zorlayan, yüzleşmesi acı veren detaylar gün yüzüne çıkabilir. Bu noktada gereken psikolojik desteği almak önemlidir. Bu konuda yalnız olmadığınızı ve hazır olduğunuzda size yardımcı olabilecek ruh sağlığı uzmanları olduğunu bilmelisiniz.