Epizod nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi mümkün müdür? Online terapi platformu Evimdeki Psikolog olarak hazırlamış olduğumuz yazımızda bu soruları mercek altına alarak merak edilenleri yanıtlıyoruz.
Psikolojiye dair kavramların doğru anlaşılması, hem nedenlerinin saptanması noktasında hem de tedavi sürecinde size ve sevdiklerinize önemli bir katkı sağlar. O halde sözü daha fazla uzatmadan epizod nedir sorusuna yanıt vererek, psikoloji literatüründe çokça karşılaşılan bu terimi size açıklayalım.
Epizod Nedir?
Epizod nedir sorusunun yanıtı, ruh halinde yaşanan çeşitli duygusal dalgalanmalar olarak ifade edilebilir. Psikolojik bozukluklar arasında önemli bir yere sahip olan epizod, normalden farklı bir ruh hali olarak da değerlendirilmektedir.
Epizod; manik epizod, depresif epizod ve karma epizod olarak üç farklı türde ele alınmaktadır. Epizod yaşayan kimselerin davranışlarında genellikle aşırıya kaçma söz konusudur.
Kimileri kendini çok iyi hissedip kahkahalar atarak şarkı söylemeye başlarken kimileri de çabucak sinirlenerek öfke nöbetleri geçirebilir. Genellikle kısa süreli olarak gerçekleşen bu duygu durum değişikliklerinin mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir.
Epizod nedir konusuna değindikten sonra dilerseniz depresyona bağlı olarak yaşanan epizod türlerine de kısaca göz atalım.
Manik Epizod
Mani hastaları; bir diğer deyişle de manik depresif bireyler genellikle olumlu ve neşeli bir ruh hali içerisindedirler. Manik epizod gösteren kişiler, az uyudukları halde çok dinç uyanmakta ve kendilerini gün boyu çok enerjik hissetmektedirler.
Buna ek olarak mani hastaları genellikle kendilerini çok güçlü hissederler ve her daim başarılı olacaklarına dair inançları tamdır. Mani yaşayan hastaların dikkatlerinin arttığı da gözlemlenen bir diğer önemli detaydır. Bunun yanı sıra manik epizodda kişiler çok fazla konuşurlar; fakat karşısındaki kişinin ne söylediğini genellikle umursamazlar.
İlk bakışta bunların tümü bir avantaj gibi görünse de manik epizod aslında çok tehlikeli bir durumdur. Neden mi? Çünkü manik bireyler kendilerini enerjik hissetseler de herhangi bir konu üzerine yoğunlaşamazlar. Bu da okula devam etmelerine ve iş yerinde başarılı olmalarına engel olmaktadır.
Manik epizodla mücadele eden kişiler genellikle bütçelerini aşacak denli çok para harcamakta ve olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kalmaktadırlar.
Manik epizod, tedaviye başlanması ile birlikte ortalama bir ay içerisinde düzelen geçici bir hastalıktır. Tedavisi yapılmadığı takdirde hastalarda kendisini çok büyük bir göreve gelmiş kurtarıcı olarak görme durumu görülebilir. Bu megalomanyak düşüncelerin yanı sıra hasta sürekli olarak paranoid davranışlar sergilemeye başlayabilir.
Depresif Epizod
Depresif epizod, klinik depresyona göre çok daha şiddetli ve yoğun hissedilen bir duygudurum bozukluğu olarak açıklanabilir. Depresif epizod yaşayan kişiler genellikle kendilerini aşırı olumsuz duygu ve düşünceler içerisine girmiş halde bulurlar.
Depresif epizodu olan kişilerin genellikle enerjileri çok düşüktür ve herhangi bir konuya dair istek ve beklenti içine girmezler. Bunun yanı sıra motivasyonları da çoğu zaman yükselmez.
Kendilerini değersiz hissetmeleri etraflarında olan bitene karşı daha ilgisiz olmalarına neden olmaktadır. Çoğu zaman yorgun olmaları konsantrasyonlarında da bozulmalara yol açabilir. Bu da çeşitli odaklanma problemlerine ortam hazırlar.
Depresif epizod; boşanma, aile içerisinde büyük bir kayıp yaşama ya da buna benzer başka üzücü bir olayın tetiklemesi ile ortaya çıkabileceği gibi herhangi bir neden olmaksızın da görülebilir.
Depresif epizod tedavi edilmediğinde psikotik süreçlere geçiş yaşanır. Bu kişilerde halisünasyon görme eğilimi artar. Bunun yanı sıra sürekli intihara meyilli hale gelirler.
Depresif epizod, distimi ile benzer özellikler taşır. Distimi hakkında daha detaylı bilgi edinmek için Distimi Nedir? Distimi Tedavisi Nasıl Yapılır? başlıklı içeriğimize göz atabilirsiniz.
Karma Epizod
Bazı bireylerde sözünü etmiş olduğumuz manik belirtilerin yanı sıra depresif belirtiler bir arada görülebilir ve böyle durumlar karma epizod olarak adlandırılır. Peki sözünü ettiğimiz karma epizod ne demektir?
Kendinizi çok yorgun ve gergin hissettiğiniz bir anda enerjinizin hızlıca arttığı oluyor mu? Ya da kahkahalarla gülerken kendinizi bir anda ağlarken buluyor musunuz? İşte bu durumun temel sebebi aslında karma epizod olabilir.
Yani hastalığın seyrine bağlı olarak bireyler hem mani hem de depresyon belirtilerini bir arada yaşayabilir.
Karma epizodun süreklilik kazanması aslında önemli bir problemdir. Eğer yıl içerisinde yaşanan atak sayısı 4’ü geçiyorsa hastalar çok daha sancılı bir sürece girmiş olabilirler. Karma epizod tedavi edilmediği takdirde bir öncekinden çok daha şiddetli bir manik epizod ya da depresif epizod ortaya çıkabilmektedir.
Karma epizod olarak adlandırılan bu süreç aslında bipolar bozukluk ile de ifade edilebilmektedir. Manik ya da depresif epizodlar sürekli olarak kendini tekrarlıyorsa bunun sebebi bipolar bozukluk olabilir ve mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir.
Epizod Tedavisi Nasıl Yapılır?
Psikolojik rahatsızlıkların tümünde olduğu gibi manik, depresif ya da karma epizod tedavisinde de benzer adımlar atılmaktadır. Elbette burada dikkat edilmesi gereken temel nokta yaşanılan rahatsızlığın çeşididir.
Çünkü uygulanan tedavi, yaşanan ataklara göre farklılık gösterebilir. Bunun temel amacı ise bireylere duygusal anlamda yardımcı olabilecek süreçler oluşturmaktır.
Örneğin eğer hasta depresif epizod ise fakat çok ağır semptomlar gösterir durumda değilse tedavisi hastanede yatırılmadan ayakta da tamamlanabilmektedir.
Fakat manik epizodun tedavisi daha zordur. Çoğu zaman ayakta tedavi mümkün olmadığından hastanın bir klinikte tedavi görmesi gerekir. Beyindeki dopamin hormonunun daha az salgılanmasına yardımcı olan ilaçlarla tedaviye başlanır. Tedavi süresi ise ortalama 2 ile 4 hafta arasında değişmektedir.
Bunun yanı sıra tedaviler, yaşanan atakları geçici bir süreliğine durdursa da çeşitli nedenlere bağlı olarak ataklar bir süre sonra tekrarlanabilir. Bunu önlemek adına koruyucu tedavi yöntemleri denenebilir. İlaç tedavisinin tamamlanmasının ardından epizod yaşayan hastalar için uzman bir klinik psikologdan destek alınabilir.
Bu yazımızda sizler için epizod nedir sorusunu yanıtladık; umuyoruz ki faydalı olabilmişizdir. Hazırlamış olduğumuz diğer blog içeriklerimize göz atarak pek çok önemli konu hakkında daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz!
