Günlük yaşamınızda hissettiğiniz kaygı duygusu nedeniyle zorluk yaşıyor musunuz? Bir olaya ya da insanlara karşı olan öfke kontrolünüzün veya tahammül sınırınızın her geçen gün azaldığını mı fark ediyorsunuz? Kendinizi yakışıklı, güzel, çalışkan ya da başarılı bulmuyor musunuz? Tüm bunlar birer depresyon belirtisi olabilir. Peki tam manasıyla depresyon nedir?
Depresyonun belirtilerini fark ediyor ve kendinizi yalnız hissediyor olabilirisiniz ancak şunu bilmenizi isteriz ki dünya üzerinde bu duyguları hisseden ve depresyon tanısı almış birçok insan bulunmaktadır. İyi haber şu ki; çok sık karşılaştığımız depresyon süreci hakkında terapinin nasıl çalıştığı konusunda gerçekten bilgi sahibiyiz.
Online terapi platformu Evimdeki Psikolog olarak sizler için hazırlamış olduğumuz içeriğimizde depresyon nedir sorusunu tüm ayrıntılarıyla ele alıyoruz. İçeriğimizi okuduktan sonra eğer bilmiyorsanız depresyonun tam anlamını ve depresyon çeşitlerini öğrenecek; ayrıca depresyon belirtilerinden haberdar olacaksınız.
O halde sözü daha fazla uzatmadan depresyon nedir sorusu ile yazımıza başlayalım…
Depresyon Nedir?
Depresyon nedir sorusunu, bir çeşit duygudurum bozukluğu olarak yanıtlamamız mümkün. Daha geniş bir çerçevede açıklamak gerekirse depresyon; kişilerin günlük yaşamına müdahale eden hüzün, kaygı, huzursuzluk ve öfke gibi olumsuz olarak nitelendirilebilecek duyguların bütünüdür.
Literatürde ismi majör depresif bozukluk olan depresyon; aslında hissettiklerinizi, düşüncelerinizi ve davranışlarınızı etkileyen ve hayatınıza gerçek anlamda müdahale eden ciddi bir psikolojik rahatsızlıktır. Yapılan araştırmalar dünya üzerinde ortalama %8,7 oranında kadının ve %5,3 oranında erkeğin depresyonda olduğunu göstermektedir.
Her birimiz zaman zaman zorlu ve karmaşık dönemlerden geçsek de bazılarımızda yaşanılan bu durum 2 ya da 3 hafta içerisinde hafifleyebilir. Bazılarımızda ise günlük hayattaki aktivitelerimizi aksatacak kadar işleri zorlaştırabilir.
Depresyon nedir sorusunun yanıtını artık biliyorsunuz. Buna ek olarak pek çok depresyon çeşidinden söz edilebilir. Bunların bazıları birbiriyle benzer özellikler taşırken bazıları da birbirinden tamamen farklıdır.
Depresyon Çeşitleri
Majör Depresyon
Dünya genelinde en yaygın görülen depresyon türü olan majör depresyon aslında herkesin bildiği klasik depresyondur. Ağır geçen bir depresif dönemin içinde bulunan kişiler, her güne yeni bir semptomla başlar. Bu kişilerin genelde çevrelerinde olan bitene karşı büyük bir ilgisizlik içerisinde olduğu gözlemlenebilir.
Perinatal Depresyon
Perinatal ya da halk arasında bilinen ismiyle doğum sonrası depresyon hamilelik döneminde ortaya çıkabileceği gibi doğumdan sonraki ilk bir ay içerisinde de görülebilir. Bu durumun yaşanmasındaki temel neden ise tahmin edebileceğiniz gibi hamilelikte ve doğumdan sonra kadınlarda meydana gelen hormonal değişimlerdir.
Hamilelik ve doğum sonrası dönemde sosyal çevre desteğinden yoksun olan kadınlar perinatal depresyon açısından riskli gruptadır.
Kalıcı Depresif Bozukluk
Distimi, kronik depresyon ya da bir diğer ismiyle kalıcı depresif bozukluk adından da anlaşılabileceği gibi iki yıldan daha uzun bir süre devam eden depresyon çeşididir. Semptomları majör depresyon kadar yoğun hissedilmese de bireyin hayatını zorlaştırabilir.
Uzun yıllar boyunca devam etmesi nedeniyle kalıcı depresif bozukluk yaşayan kişiler, belli bir noktadan sonra yaşadıkları durumun normal hayatlarının bir parçası olduğunu düşünmeye başlayabilir.
Manik Depresyon
Manik depresyon ya da şu anki popüler ismiyle bipolar bozukluk da sık rastlanılan bir depresyon çeşididir. Manik depresyon yaşayan bireylerin genellikle karmaşık bir ruh hali vardır. Bazı dönemlerde çok mutlu ve hayat enerjisi ile doluyken bazı dönemlerde ise huzursuz ve karamsar bir havaya bürünürler.
Depresif Psikoz
Psikotik özellikli depresyon, depresyonun bir türüdür. Daha ağır seyreder. Depresif görünüme psikotik belirtiler de eşlik eder. Bu psikotik belirtiler sanrı (hezeyan) ve varsanı (halusinasyon) lardır. Bu psikotik belirtiler sıklıkla depresif tema ile uyumludur.
Mevsimsel Depresyon
Çoğu insan için kış aylarında ortaya çıkma eğilimli olsa da belirli mevsimlerde yaşanan depresyon türü mevsimsel depresyondur. Kendini sosyal ortamlara kapatma, sürekli uyku hali, kilo problemi ve değersiz hissetme gibi belirtilerle kendini gösteren mevsimsel depresyon genellikle yeni mevsim geçişlerinde yaşanır.
Buna ek olarak zaman geçtikçe ağırlaşabileceği gibi sıklıkla diğer mevsim değişim döneminde belirtiler de kaybolur.
Gördüğünüz gibi pek çok farklı depresyon türünden söz etmek mümkün. Elbette bunların aralarındaki en büyük fark da söz konusu depresyon türlerinin genelde farklı semptomlarla ortaya çıkması ve herkesin hayatında farklı sonuçlar doğurması.
Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Modern dünyanın en önemli hastalıklarından biri haline gelmiş olan depresyonun, yaşanan yoğun iş ya da okul stresi, ailevi problemler, hormonlar, çevresel faktörler, travma gibi pek çok nedeni olabilir.
Peki bu tarz problemlerle karşılaşan bir kişinin depresyonda olup olmadığını anlamaya yardımcı olabilecek depresyon belirtileri nelerdir?
1. Aşırı Kaygı Durumu
Gün içerisinde sürekli olarak kaygılı bir ruh hali içerisinde olmak depresyonun en önemli belirtilerinden biri sayılabilir. Bu kaygıya umutsuzluk, mutsuzluk ya da aşırı hüzün, kendini boşlukta hissetme gibi durumlar da eşlik edebilir.
2. Uyku Düzensizliği
Depresyonda olan bireylerin büyük bir çoğunluğunda görülen uyku düzensizliği de depresyon belirtileri arasında yer almaktadır. Yaşanılan uyku düzensizliğinin en önemli nedeni ise bireylerin sürekli olarak kaygı ve suçluluk duygusu içerisinde olmalarıdır.
Buna bağlı olarak uykuya dalmada zorlanmaların yanı sıra gece uykuya daldıktan sonra görülen korkutucu kabuslar da sık sık uykularının bölünmesine neden olabilir.
Sabahları çok erken saatlerde güne başlama ve bununla birlikte bedenin tümünü saran yoğun huzursuzluk duygusu da depresyonun belirtilerindendir.
Bazı depresyon hastalarında uyku problemi kendini uykusuzluk olarak gösterirken bazılarında ise sürekli uyku hali gözlemlenebilir.
3. İştah ve Yeme Davranışı
Normal şartlarda herhangi bir beslenme problemi bulunmayan bireylerde özellikle son dönemde ortaya çıkan iştahsızlık probleminin en önemli depresyon belirtilerinden biri olduğunu söylemek mümkün.
Depresyon hastalarının bu konuda yaptıkları açıklamalara göre değerlendirmemiz gerekirse yaşanan bu durumun ana nedeni, iştahın azalmasından çok yemek yemenin artık keyif vermiyor oluşudur.
Yine uyku düzensizliğinde olduğu gibi yaşanan yeme bozukluğunda da bazı hastalarda iştahın artması ile birlikte sürekli yemek yeme hali görülebilir.
4. Fiziksel Sorunlar
Duygudurum bozukluğu yaşayan bireylerde görülen belirtilere eşlik eden bir diğer durum ise gün içerisinde sık sık yaşanan fiziksel problemlerdir. Depresyon belirtisi gösteren hastalar genellikle sürekli olarak baş, kalp ya da vücutlarının diğer noktalarında görülen ağrılardan şikayetçidirler. Yaşanan bu ağrıları tetikleyen şey ise çevresel stres faktörleri ya da kişilik özellikleri olabilir.
Yaşanan bu şiddetli ağrılar bazen çok kısa bir süre içerisinde geçerken bazen uzun bir zaman devam ederek süreklilik kazanabilir. Yaşanılan fiziksel ağrılar bireylerin içerisinde bulundukları ruh hali ile ilişkili olabilmektedir.
5. Konsantrasyon Kaybı
Depresyonun temel belirtilerinden bir tanesi de kendini belli bir konuya ya da duruma adapte edememe şeklinde gösteren konsantrasyon bozukluğudur.
Örneğin normalde kitap okumaktan, film izlemekten ya da yemek yapmaktan hoşlanan bir bireyin depresyon sürecine girdikten sonra bunlara karşı olan ilgisini kaybetmesi ve zevk almamaya başlaması normal kabul edilebilir.
Hal böyle olunca hastalar bu aktivitelerine konsantre olup sürdürmeye devam ettirme konusunda büyük zorluklar yaşayabilirler.
6. Algı Karışıklığı
Çok sık görülen bir belirti olmasa bile algılarda meydana gelen karışıklıklar da depresyonun habercisi olabilir. Genellikle ağır depresyon vakaları kendilerine başkaları tarafından komutlar verildiğini ya da çevrelerinde katlanılması zor sesler yankılandığını söyleyerek bu durumdan yakınabilirler. Elbette ki bunlar çoğu zaman birer yanılsamadır.
7. Unutkanlık
Dikkat azalmasına bağlı olarak gerçekleşen önemli olaylara dair yaşanılan unutkanlık da bir çeşit depresyon belirtisi sayılabilir. Fakat bu durumun yaşanmasının altında yatan temel sebep çoğu zaman yaşadıkları sıkıntı ve stres olarak açıklanabilir.
Yaşadığınız zorlukların depresyon ile ilişkisi olup olmadığına dikkat etmek kendi psikolojik iyiliğiniz için atabileceğiniz sağlıklı bir adımdır.
Bu belirtilerden tümünü ya da bir kısmını taşıyorsanız Beck Depresyon Ölçeği’ni doldurmanızı önerebiliriz.
Eğer kendinizin ya da bir yakınınızın depresyon belirtileri yaşadığını düşünüyorsanız alanında uzman bir psikoloğa danışarak destek alabilirsiniz.
Unutmayın, evimdeki psikolog sizinle.
