Çocuk için tuvalet eğitimine hazır olmak, hem kas gelişiminin tamamlanmış olması hem kendini ifade becerilerinin kazanılmış olması hem de psikolojik olarak sağlıklı bir döneminde olması demektir.
Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?
1) Çocuğunuz 18 ay ile 36 ay arasındaysa,
2) Çocuğunuz idrarın büyük bir bölümü bir kerede yapabiliyorsa,
3) 3-4 saat süresince kuru kalabiliyorsa,
4) 2-5 dakika boyunca belli bir pozisyonda oturabiliyor, yürüyebiliyorsa,
5) Islak veya pis bez ile dolaşmaktan rahatsız oluyorsa,
6) Tuvalet alışkanlıklarını merak ediyor ve sizi gözlemliyorsa.
Tuvalet Eğitimi İçin Uygun Yaş Kaçtır?
Bazı çocuklar bu olgunluğa 18. ayda, bazıları da 24. ayda ulaşabilirler. Ebeveynin bu bireysel farkları tanıyabilmesi için şu ölçütlerden yararlanması mümkündür.
1) Mesane kontrolü ne düzeyde?
2) Bedensel gelişimi uygun mu?
3) Zihinsel gelişimi nasıl?
Mesane Kontrolünün Kurulma Koşulları Nelerdir?
- Çocuğunuz çişini gün boyunca, defalarca az az yapmak yerine birkaç kere anca yeterli miktarda yapabiliyor mu?
- Genellikle birkaç saat boyunca kuru kalabiliyor mu?
- Tuvalete gitme ihtiyacı olduğunu yüzüyle, mimikleri ile veya duruşu ile ifade edebiliyor mu?
Eğer bu soruların ilk ikisine evet cevabı verebiliyorsanız, çocuğunuzun artık mesanesini kontrol edebilme gücüne sahip olduğunu düşünebilirsiniz.
Bedensel Hazırlık
- El ve parmak koordinasyonu çeşitli objeleri kavrayabilecek kadar gelişmiş midir?
- Legoları takıp çıkartabiliyor mu?
Bu ve benzeri sorulara genel olarak “evet” yanıtı veriyorsanız, çocuğunuzun bedensel olarak yeterli olgunluğa ulaştığını düşünebilirsiniz.
Zihinsel Gelişim
Ebeveynin isteklerini anlamak, cevaplandırmak ve davranışsal tepkiler gösterebilmek konularında yeterli olduğunu belirlemek gerekir.
1) Yüzündeki organları gösterebiliyor mu?
2) Belirli bir yere kendi kendine gidebiliyor mu? (Odası, mutfak, tuvalet)
3) Basit işlerde sizi taklit edebiliyor mu?
4) İstediğiniz belirli bir oyuncağını getirebiliyor mu?
5) Bir objeyi, ilgili boşluğa yerleşmesi gerektiği gibi yerleştirebiliyor mu?
Eğer çocuğunuz bu beş maddeyi uygulayabiliyorsa, tuvalet eğitimi için zihinsel olarak da hazır demektir.
Tuvalet Eğitiminde Yapılan Hataların Kişilik Üzerindeki Etkisi
Küçük yaşta verilen tuvalet eğitimi, çocukların kişiliğinde önemli bir yere sahiptir. Ebeveynlerin tuvalet eğitimi sırasındaki yaklaşımları da çok önemlidir.
Cezalandırma ve Koruma
Tuvalet eğitimi sırasında çocuk altını ıslattığında cezalandırılması ya da çeşitli yöntemlerle korkutulması, çocuğun üzerinde kalıcı etkilere yol açabilir.
Eğer tuvalet eğitimi sırasında bu tip davranışlarda bulunursanız, çocuğunuz ileride; çekingen, her an zarar görmekten korkan, kaygılı, suçluluk duygusu yüksek ve öz güven eksikliği olan biri olabilir.
Başkasıyla Kıyaslama
Diğer çocuklarla karşılaştırmak, çocuğunuzda geri kalmışlık duygusuna neden olabilir.
Çocuğunuzun tuvalet eğitimindeki başarısızlığını bu şekilde yüzüne vurarak ileriki yaşamında takıntılı, yeniliklere uyum sağlamayan, kendine güvensiz bir kişilik sahibi olmasına sebep olabilirsiniz.
Baskıcı ve Kuralcı Olma
Çocuklar, tuvalet eğitiminde baskıcı ve kuralcı olan ebeveynlerini cezalandırmak için dışkısını olur olmaz yerlere yapabilir. Bu davranışı da onun ileriki yaşantısında dağınık, başkalarına eziyet etmeyi seven birine dönüşmesine sebep olabilir.
Zamana Bırakma
Tuvalet eğitimi verilmeyip kendi öğrenmesi için rahat bırakılan çocuklar, her şeyi yapmakta özgür olduğunu düşünebilirler.
İleriki dönemlerde ise sosyal ortamlarda kurallara uyum sağlamama, başkalarını önemsememe gibi davranışlara sahip olabilirler.
Aşırı İlgi Gösterme
Bu süreçte fazla önem veren ve ilgiyi aşırıya kaçıran ebeveynler, çocuğun tuvaletini yapmak istememesine neden olabilir. Çünkü çocuk ebeveynlerinden gelen bu ilgiyi sürekli görmek ve arttırmak isteyip, süreci uzatabilir. Bu ilgi sebebiyle kakasını değerli gören çocuk, eğer bu değerli şeyi dışarı çıkarırsa, değerinin kalmayacağını düşünebilir.
Püf Nokta Nedir?
- Oturağa oturmayı, sabah ve akşam yapılan rutin işlerden biri haline getirmek. Sabahları giyinmeden önce, geceleri yemekten sonra, yatma vakti geldiğinde belli bir zamanı oturağa oturmaya ayırmak.
- Oturağa oturma seanslarının sıklığını giderek arttırmak (Zorlamaktan, aşırı uzun ve sıkıcı oturak seanslarından kaçının).
- Eğitime başlamadan oturağını kendi seçmesi
- Çocuğun yanında oturarak kitap okumak, konuşmak, cesaretlendirmek ve böylece çocuğun stresini bir miktar azaltmak uygundur.
