Romantik ilişkiler; iyi dileklerle, umutlarla, inançlarla, bağlılıkla, heyecanla başlar. Romantik ilişkilerin kendini daha iyi hissetme, daha az sağlık sorunu yaşama, daha az stres hissetme gibi olumlu etkileri olmaktadır. Bu hissedilen olumlu duygular ve etkiler bazen aynı şekilde ve artarak devam ederken bazen beklenmeyen yaşantılar bu duyguların sarsılmasına, kaybolmasına ve stres yaşanmasına neden olabilir. Bu duyguların sarsılmasına neden olan romantik ilişkileri zedeleyen, psikolojik stres yaratan önemli sebeplerden biri de aldatmaktır.
Aldatmak nedir?
Aldatmak, partnerlerden birinin başka bir kişiyle fiziksel ya da duygusal olarak bir ilişki içerisinde olmasıdır. Aldatma, Blow ve Hartnett tarafından romantik partner dışındaki üçüncü bir kişi ile güveni zedeleyici, romantik, duygusal ve cinsel birliktelik şeklinde tanımlanmıştır. Günümüze kadar aldatmanın birçok alt boyutu ve tanımı olmakla birlikte; günümüzde genel olarak dört kategoride aldatma incelenmektedir. Bunlar; duygusal, cinsel, hem duygusal hem cinsel ve anonim aldatılma/aldatma şeklindedir.
Aldatma davranışı çok eskiden beri romantik ilişkiler için çok ciddi bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu romantik ilişkiler sadece evlilikler değildir. Bağlılık içeren flört ilişkilerinde de aldatma davranışı görülmektedir. Ayrıca bu davranış sadece ilişkideki partnerleri değil; varsa çocukları, diğer aile üyelerini de olumsuz bir yönde etkilemektedir.
Aldatmanın Nedenleri Nelerdir?
Yapılan araştırmalarda cinsiyet, benlik algısı, yaşanan ilişkiye karşı beklentiler, yaş, kişilik özellikleri, geçmiş yaşantılar, aldatma öyküsünün olup olmaması, evlenilen kişininin tam olarak tanınmaması, duygu ve ihtiyaçların anlaşılamaması, heyecan ve merak duygusu, gibi faktörler aldatma eyleminin gerçekleştirmesine sebep olmaktadır. Bazen de bir sebep olmaksızın mutlu ilişkilerde de aldatma davranışı görülebilmektedir. Bunların yanı sıra Kadınların ve erkeklerin aldatma eylemini gerçekleştirme motivasyonları birbirlerinden farklıdır. Kadınlar daha çok duygusal ihtiyaçlarını karşılamak için bu davranışı gerçekleştirirken, erkekler daha fiziksel ihtiyaçlardan kaynaklı bu davranışları gerçekleştirdiğini söylemektedir. Hangi taraf gerçekleştirirse gerçekleştirsin ve motivasyonu ne olursa olsun aldatma ilişkilere ciddi boyutta zarar vermektedir.
Aldatılmanın Fiziksel ve Psikolojik Etkileri Nelerdir?
Bireylerin aldatılma karşısında verdikleri olumsuz tepki birbirlerinden farklı olabilmektedir. Bazı bireyler, diğer bireylere kıyasla daha hafif tepkiler gösterip görece daha hızlı iyileşebilmekte iken bazı bireylerde aldatılmak travma etkisi yaratmaktadır.
Aldatıldığını öğrenen kişide hem fiziksel hem de duygusal etkiler ortaya çıkmaktadır. Kişi; ağlama, kalp çarpıntısı, baş dönmesi, iştahsızlık, konsanstrasyon kaybı, uykusuzluk, titreme, mide bulantısı gibi durumlarla karşılaşabilmektedir.
Duygusal olarak ise hayal kırıklığı, öfke, güvenin kaybolması, reddedilme, kendine karşı güvensizlik, utanç, kendini suçlama, değersizlik, acı, kıskançlık, nefret, öç alma isteği, şaşkınlık, yetersizlik hissetmektedir. Bunların yanı bağlanma problemleri, kişilerarası problemler, gelecekteki ilişkilere ve kişilere karşı güvensizlik hisleri ortaya çıkabilir. Depresyon ve kaygı bozuklukları görülebilir.
Aldatılan kişi olayı öğrendiği andan itibaren zihninden sorular akmaya başlamaktadır.
- “Ne zamandır birlikteler?”
- “Neden onunla birlikte?”
- “Bunu bana neden yaptı?”
- “Bunu bilen başkaları var mı?”
- “Ben şimdi ne yapacağım?”
- “Ona nasıl güvendim?”
- “Daha önce de beni aldattı mı?”
- “İntikam mı almalıyım?”
- “Ona tekrar güvenebilir miyim?”
- “Aldattığı kişi kim?”
- “Benim ondan ne eksiğim var?” gibi sorular zihninde dolaşmaktadır.
Kişi bu sorulara yanıt bulmak için sürekli düşünebilir ve aldatılma anını sürekli zihinde canlandırmaktadır. Bunların yanı sıra aldatılma durumunu kimden öğrendiği, nasıl öğrendiği, aldatıldığı kişinin kim olduğu gibi durumlar da aldatılan kişinin hissettiklerini etkilemektedir.
Aldatılma ile Nasıl Baş Edilebilir?
Aldatılan kişinin bu durumla başa çıkabilmesinde öncelikle içerisinde bulunulan durumu kabul etmek oldukça önemlidir. Ne hissettiğini fark etmek, hislerle yüzleşmek ve duyguları bastırmamak gereklidir. İlişkinin devam edip etmeyeceğine karar vermek ve bu karar doğrultusunda kendiniz için adımlar atmak önemlidir. O anda hangi işle meşgul isek ona odaklanmak, sosyal ortamlarda bulunmak, sosyal destek almak, özgüveni yeniden toparlamaya yardımcı olacak aktivitelerde bulunmak, iyi gelen kişilerle vakit geçirmek faydalı olacaktır.
Aldatılma, kişileri derinden yaralayarak olumsuz yönde etkilemektedir. Kişiler aldatılma sonrasında ilişkiye devam etseler de ilişkiyi sonlandırsalar da psikolojik destek almak bu süreci daha sağlıklı yönetmelerini sağlayacaktır. Durumun bireysel, ailesel, çevresel etkileri değerlendirilerek karar verme sürecine katkı sağlayacaktır.
Bir uzmandan psikolojik destek almak bu zorlu, karmaşık ve yorucu süreci atlatmakta yardımcı olacaktır. Uzman desteği kişiye ve duruma özel yaklaşarak duygu ve düşüncelerinizi fark etmenizi, onlarla nasıl başa çıkabileceğiniz, kontrol edebileceğiniz konusunda yardımcı olacaktır. Bu süreçte aldığınız profesyonel destek ile olumsuz duyguların nasıl üstesinden gelineceği, öz şefkat geliştirme çalışmaları, sürekli düşünmeyle baş edebilme becerileri, affetme yeteneklerinin geliştirilmesi, karar verme becerilerinin güçlendirilmesi, kişilerin kendilerine yönelik olumsuz düşüncelerinin değerlendirilmesi, öz benlik çalışmaları, öznel iyi oluşu destekleyecek çalışmalar gibi çalışmalar yapılarak bu durumun en sağlıklı şekilde atlatılmasına ve bu durumla baş edilebilmesine destek olacaktır.
Bunlara ek olarak bir yakınınız aldatıldıysa ve biz bu konuda ona destek olmak istiyorsanız öncelikle onun yanında olduğunuzu hissettirebilirsiniz. Onu dinlemeli, hislerini, düşüncelerini anlamaya çalışabilirsiniz. Onunla empati kurmak ve onu iyi gelecek aktiviteler içerisinde bulunmaya teşvik etmek faydalı olabilir. Kişiyi kendisine iyi gelen sosyal ortamlarda bulunması ve iyi gelen kişilerle vakit geçirmesi konusunda destekleyebilirsiniz.
Aldatılan kişilerde öznel iyi oluşun sarsıldığını ve unutmamalı; öznel iyi oluşu, özgüveni destekleyecek aktiviteler içerisinde bulunmasına ve bu süreci sağlıklı bir şekilde atlatmasına yardımcı olabilmek adına bir uzman desteği alması konusunda yönlendirebilirsiniz.
