Aile içi şiddet, her tür ilişkide milyonlarca insanı etkileyen bir sorundur. Geleneksel evlilikler, cinsel yakınlığın bulunduğu kişiler ya da diğer akrabalar arası şiddet eylemleri.. ABD Adalet Bakanlığı, aile içi şiddeti “bir kişinin güç kazanmak veya aile bireyleri üzerinde kontrol sağlamak için sergilediği kötüye kullanım davranışının bir örneği” olarak tanımlar.
Fiziksel Şiddet
Başka birine karşı fiziksel güç kullanımıdır. Örnekler arasında; vurma, itme, yakalama, ısırma, kısıtlama, boğma, uyuşturucu/alkol kullanımına zorlama ve silahlı saldırıda bulunma vardır. Fiziksel şiddet, tıbbi müdahale gerektiren bir yaralanma ile sonuçlanabilmektedir.
Cinsel Şiddet
Cinsel şiddet, tecavüz ve fuhuş gibi bilinen türlerinin yanı sıra, istenmeyen cinsel davranışlara zorlanmak da dahil olmak üzere kişinin bedensel bütünlüğünün fiziksel, sözel veya sözel olmayan yollarla ihlalidir. Cinsel istismar ayrıca, üreme haklarını kısıtlama ya da kürtaja zorlama gibi davranışları da içerir.
Ekonomik Kötüye Kullanma
Olumsuz davranışlarda bulunulan kişiyi maddi olarak kendine bağımlı kılma veya maddi baskı yapmaya teşebbüs etme. Bunun örnekleri arasında, karşı tarafın çalışma veya eğitim hakkının, mali kaynakları kontrol etmesinin ve ekonomik kaynaklara erişiminin engellemesi veya yasaklaması bulunmaktadır.
Psikolojik Kötüye Kullanma
Sindirme, zarar ve tecrit tehdidini içerir. Örnekler arasında, eşine zarar verme; sürekli gözetim altında tutma veya mağdurun yaptıklarını, konuştuğu kişileri kontrol etme gibi tehdit edici davranışlar bulunmaktadır.
Ruhsal istismar bir tür psikolojik istismar olarak dahil edilebilir. Ruhsal veya dini inançların, gücü manipüle etmek veya uygulamak, kişiyi kontrol etmek için kötüye kullanılmasını içerir. Örneğin, bir dini uygulamayı öne sürerek, çocukları istismar etmeyi haklı kılacak çarpıtmalar uydurmak dahi şiddettir.
Duygusal İstismar
Bir bireyin kendi kendine değer duygusunu zayıflatmaktır. Duygusal istismar örnekleri arasında; sürekli eleştiri, lakap takmak, utanç verici, alaycı ve aşağılayıcı şekilde kişiye muamelede bulunmak sayılabilir.
Aile İçi İstismar Nasıl Tanınır?
Aile içi ve ilişkilerde yaşanan istismarlar, güç ve kontrol arayışında olan kişi tarafından planlı ya da plansız olarak uygulanan çeşitlere sahiptir.
İşte bir ilişkinin kötü niyetli ve istismara yakın olabileceğine dair uyarı işaretleri;
- Kendinizi sürekli suçlu hissettiriyorsa,
- Orantısız düzeyde bir kıskançlık yaşanıyorsa,
- Değersiz hissettiriyorsa,
- Karar verme ve kendinizi ifade etme hakkınızın gasp edildiğini düşünüyorsanız,
- Kontrolsüz bir korkuya sürükleniyorsanız,
- Aileniz de dahil olmak üzere diğer ilişkilerle kıyaslama yaşıyorsanız,
- Sizi utandırıyor
- Ve sizi ürpertiyorsa,
- Karar veremeyecekmişsiniz gibi hissetmenizi sağlıyorsa,
- Eylemlerinizi veya mali durumunuzu haddini aşacak ölçüde kontrol ediyorsa,
- Çocuklarınızı veya evcil hayvanlarınızı tehdit ediyor ve incitiyorsa,
- Cinsel olarak kötü davranıyor veya sizi rahatsız olacağınız cinsel eylemlere zorluyorsa,
- Fiziksel olarak sizi tehdit ediyor ya da incitiyorsa
Aile ve arkadaşlarınız da sevilen birinin davranışındaki değişiklikleri ele alarak kötüye kullanımı tanımlamaya yardımcı olabilir;
Tutarsız açıklamalar: Mağdurlar, başkaları tarafından suçlanma korkusu nedeniyle şiddetin sebepleri için farklı mazeretler bulabilir, gerçekleri çarpıtabilirler. Olayın ortaya çıkması sancılı bir süreç olduğu için taraflarca yapılan tutarsız açıklamalar dikkat çeker. Bu durumda aileler ve diğer yakınlar tarafsız bir açıdan olayın açığa çıkmasına yardımcı olmalıdır.
Alkolün kötüye kullanımı: Şiddet uygulanan ve mağdur kalan taraf, alkol veya diğer maddeleri, günlük istismar durumlarından kaçmak için bir araç olarak kullanabilirler.
Görülebilir yaralanmalar: Aile içi şiddet davranışında en yaygın yaralanma şekli iyileştikçe mordan sarıya dönen, vücutta oluşan çürüklerdir. Görülebilen bu yaraların gözlemlenmesi çok önemlidir.
ALO 183 AİLE İÇİ ŞİDDET HATTI
Şiddetin açığa çıkarılması, arkasında güçlü bir psiko-sosyal dinamiği barındıran oldukça zorlu bir süreçtir. Bugünlerde, ifşa olacağını ve toplumsal yaftaya maruz kalacağınız düşünen pek çok kadının maruz kaldığı şiddet karşısında sessiz kalmayı tercih ettiğini gözlemlemekteyiz. Bu durum elbette içinde yaşanılan toplumsal yapının güçlü dinamiklerinin etkisi altındadır. Fakat, sessiz kalınan her şiddet eyleminin bir diğeri için zemin oluşturduğunu unutmamak gerekir. Tahmin edildiği gibi mağdurun ayrılmaya yetecek kadar güçlü hissedememesi, şiddetin tek sebebi değildir. Durum bundan çok daha karmaşıktır. Problemli bir ilişkiden uzaklaşmak, anlık bir eylemden çok toplumsal desteği de gerektiren uzun bir süreçtir.
Aile içi şiddet mağdurlarının ilk adımda Barolar Birliği, Aile Bakanlığı, Emniyet ve Jandarma ile ortak çalışan ALO 183’e ulaşmaları önerilmektedir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan ALO 183 hattı, şiddete uğrayan ya da uğrama tehlikesi bulunan ve desteğe gereksinimi olan kişilere psikolojik, hukuki ve ekonomik alanda danışmanlık sunmakta ve yararlanabilecekleri hizmet kuruluşları konusunda bilgi vermektedir.
ALO 183 ücretsizdir ve Türkiye’nin her yerinden 7 gün 24 saat ulaşılabilir.
Aynı zamanda ŞÖNİM (ŞİDDET ÖNLEME ve İZLEME MERKEZİ) ve KADIN SIĞINMAEVLERİ de diğer seçenekler arasındadır. Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan şiddeti önlemeye yönelik “EV İÇİ ŞİDDET” internet sitesi de bilgilendirme amaçlı pek çok kitapçık ve broşürle hizmet vermektedir;
