Okul Öncesi Dönemde Kaba Motor Gelişimi
Yaşamın ikinci yılından, yedinci yılına kadar olan dönem temel hareketler -kaba motor gelişimi- dönemidir. Bu dönemde çocuk; koşma, atlama, sıçrama, yakalama, sekme, fırlatma, topa ayağı ile vurma gibi beceriler kazanır. Çocuk hareket yeteneğini fark edip keşfettiğinde, bu konuda daha fazla çaba sarf edip, hareketlerini daha kontrollü ve uyumlu yapacaktır. Çocuk için hareket edip keşfetmek dünyayı tanıma, bilgi edinme ve anlama becerilerinin temelidir. Çocuk hareket becerisi ile kendini ve dünyayı tanımanın yanında koordinasyon becerisi kazanıp, özgüvenini geliştirir. Hareket etmek okul öncesi dönemde en iyi iletişim yoludur.
Çocuklarımızın motor gelişimini desteklemek için yapılabilecek öneriler;
- Kaba motor becerisini geliştirmek için çocuğunuza ona uygun vurmalı bir müzik aleti çalmasına için yönlendirebilirsiniz.
- Kaba motor işlevlerinin gelişmesi için çok miktarda fiziksel egzersiz yapmak gerekir.
- Ağaca tırmanma kaba motor becerisi geliştirir (Alışveriş merkezlerindeki tırmanma alanları da dahil)
- Bir topu yakalamak, koşmak.
- Bahçede çapalama yapmak, halı silmek, balon atma oyunu
- Yerlere engeller koyarak üzerinden zıplama oyunlar vb. yine motor gelişimini destekler.
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE İNCE MOTOR GELİŞİMİ
İnce motor becerisi, el ve parmak kaslarımızda bulunan küçük kasların çalışmasıyla gerçekleşen hareketlerimizi yönetir. Okul öncesi dönemde çocuklar, küçük kas motor gelişimini açısından ellerini ve parmaklarının daha koordineli kullanırlar. Küçük kas motor gelişimlerinde bu beceri beraberinde, öz bakım becerilerinin kazanımına da yardımcı olur. Örneğin; avucunun içinde hamur yuvarlayan çocuk, elleri kirlendiğinde sabunla elini yıkayabilir.
3-5 yaşları arasında kalem tutma becerisi edinirler. Yaptıkları çizimlerle birlikte uygun kalem tutma şekli gelişir ve çizimleri daha belirgin hal alır. 5 yaşına geldiklerinde yetişkin gibi kalem tutabilir, çizim ve yazma işlemi gerçekleştirebilirler.
İnce motor becerilerimiz iyi çalışıyor ise beyin ve parmak kaslarımız arasında iletişim hızlı, koordineli ve doğru gerçekleşir.
Yeterli el becerisinin geliştirilmesi için gerekli olan ince motor aktiviteleri;
- Parmak uçlarına ve avuç içine masaj yapmak
- Parmaklara baskı yapmak, kuvvet uygulamak
- Uzun çizgi çalışması
- Sert hamurdan mercimek kadar alınıp çocuğunuzun parmaklarında sıra ile dairesel hareketler yapma. Silindir yapılabilir.
- Tıraş köpüğü masaya sürülerek şekil ve harf yazma
- Yaşa uygun olarak ekmek, sebze, meyve ve limon kesmek
- Bezelye, barbunya, nohut, pirinç vb. ayıklamak.
- Hamur yapıp yoğurmak, kek çırpmak
- Leğen çevresinde mandal çizmek (yuvarlak ve pürüzsüz olmalı).
- Kâğıt, gazete, dergi vb. yırtmak
- Meyve-sebzeleri ayırıp dolaba dizmek.
- Çamaşır katlamak
- Elleri suda ya da havada oynatmak
- Örgü örmek, dikiş dikmek, boncuk dizmek
- Cam, masa, çerçeve vb. silmek. Kırlent silkelemek, çamaşır asmak.
- Düğme ilikleme, çıtçıt, fermuar açma-kapama.
