Çocuklar bir yaşından sonra çevresindeki her şeyi keşfetmeye başlar. Birey olma yolunda ilk adımlarını attıkları için kendi başlarına başardıkları en küçük şeylerden bile mutluluk duyarlar. Çocuk bu dönemde her şeyi kendi başına yapmaya çalışarak aslında çevresine bir birey olduğunu göstermek ister. 1,5 yaşına kadar devam eden bu süreçte 2 yaş sendromu adı verilen dönemin de başlamasına zemin hazırlar. Bu dönem 3,5 yaşına kadar sürebilir fakat her çocukta değişkenlik de gösterebilir. İki yaşındaki her çocuk bu evreden geçer. Bu dönemin bir sendroma dönüşmemesi için anne babanın hangi durumda ne yapması gerektiğini bilmesi gerekir. Aile bu dönemin yaşanması gereken normal bir süreç olduğunu bilir ve çocukla iletişim kurarken buna göre bir yaklaşım sergilerse bu dönem bir sendrom gibi yaşanmayacaktır.
Bu Dönemde Çocuğun Davranışlarında Ne Gibi Değişiklikler Olur?
- Ağlama krizleri
- Kendine vurma eylemi
- Aşırı inatlaşma ve öfke
- Bağırma
- Oyuncak, eşya vb. nesneleri fırlatma
- İştah kesilmesi
- Uyku düzensizliği
Hangi Durumlarda Davranış Değişiklikleri Olur?
- Anlaşılmadığı zamanlarda (Ağlayarak veya bağırarak tepki gösterir.),
- Aşırı korumacı davranış gösterildiği zamanlarda,
- Ebeveynler çocuklarına yardım etme konusunda erken davrandığında (Çocuk “yapamadığı” hissiyle mücadele eder. Önce çocuğa şans verilmelidir. Sonrasında yardım etme teklifinde bulunulmalıdır.),
- Anne-baba arasındaki iletişimsizliği fark ettiğinde,
- Anne-baba çocukla yeteri kadar kaliteli vakit geçiremediği zamanlarda (Çocuk agresif reaksiyonlar gösterebilir.),
- Yeni doğan kardeş, kardeş kıskançlığı ve kardeşler arası iletişimsizlik olduğunda,
- Ebeveynlerden birinin kaygı içeren yaklaşım ve tutumlarında,
- Aile içinde çocuğun düzenini değiştirebilecek etken ve durumlarda.
Bu maddelerden bir veya daha fazlası yaşanıldığında sendrom içeren durumlar ortaya çıkabilmektedir.
Sendrom olarak adlandırılan dönemde görülen davranışların değiştirilmesinde önce bunu oluşturan sebebin bulunması daha fazla önem teşkil eder.
Sorunun kaynağını bulursak kalıcı ve doğru çözüm için zemin hazırlamış oluruz.
Ebeveynler 2 Yaş Sendromu Karşısında Nasıl Bir Tutum Sergilemeli?
2 yaş sendromu, bilinenin aksine normal bir gelişim evresidir. 2 yaş çocuğunun yeni bir gelişim evresi olan bu dönem, bireysel anlamda yeterlilik düzeyinde olduğuna inandığı bir süreçtir. En önemli kısım şudur: “Bu gelişim evresini ebeveynler nasıl yönetecek?”
Ebeveynler öncelikle kontrollü davranmalıdır. Sendrom belirtilerinin yaşandığı fark edildiğinde; sakin ve anlayışlı olmak, kısa ve öz cümlelerle anlatmak, seçenek sunmak ve tutarlı olmak çok önemlidir.
Örneğin, çocuk istediği şeyleri ağlayarak elde etmeye çalıştığında veya agresif bir tutum ile dile getirdiğinde, öncelikle anlayışlı ve sakin bir tutumla ağlamasının bitmesi için ona zaman tanıyın. Duygusal yansıtma ile devam edin. Örneğin, “Şu an ağlamak istiyorsun veya şu an çok öfkelendin” gibi yaşadığı duyguyu ona yansıtın ki anlaşıldığına inansın. Sonrasında her istediği şeyi elde edemeyeceğini kısa ve öz şekilde anlatın ve ona seçenek sunarak tutarlı bir davranış tutumunda olmaya çalışın.
2 Yaş Sendromu ile Çocuğunuzda Oluşabilecek Tutumlar
En önemlisi özerkliğini ilan eden çocuğunuza sıklıkla “HAYIR” kelimesi kullanılmamalıdır. Eğer asla söz dinlemiyor diyorsanız ne kadar hayır dediğinizi gözden geçirebilirsiniz.
Peki neden?
Bu tip engelleyici bir kelime, çocuğun uyumsuzluğunu arttırarak gelişimini birey olma yolunda olumsuz etkileyecektir. Bu durum, öz güven gelişiminin artışında önemli bir olumsuz unsur olarak karşımıza çıkabilir. Hayır cevabının sık kullanıldığı durumlarda gerçekten evet cevabı verebilecek durumlar kaçırılabilir. Bu da çocuğun karar verme yetisinde ve savunma mekanizmasında yanlış gelişimler ortaya çıkar. Neye evet neye hayır demesi gerektiğinde kaygı yaşar. “Hayır”, bir savunma mekanizması olarak geliştirebilir.
Hayır kelimesi yerinde ve mantık kuralları çerçevesinde kullanılmalıdır.
2 yaş ile beraber; çevresindeki nesneleri, kişileri tanımaya başlar ve keşfetmeye yarayacak tüm vasıflara da artık sahiptir.
- Ne kadar çok nesneye dokunursa ne kadar çok soru sorarsa, kendisini ne kadar çok ortaya koymaya çalışırsa gelişimi o kadar sağlıklı olacaktır.
Buradaki önemli nokta; sorulara kısa ve somut şekilde açıklama yapabilmektir. Uzun açıklamalar yorar ve 2 yaş için anlamsızlaşır önemini kaybeder.
- Öfke engellenmemelidir. Bir duygudur ve dışa vurumu çocuğu rahatlatır. Zamanla bu duyguyu kendisine yönlendirerek ısırma, vurma vb. davranışlar gösterebilir (Çocuktan çocuğa fark gösterir). Yapılması gereken, çocuğun özgür olabileceği alanlar yaratılmalı ve duygularını kendisini tümüyle ortaya koymasına izin verilmelidir.
- Çocuğunuzla inatlaşmayın, bu inatlaşma onun kontrol edebileceği bir düzeyde değil henüz.
